เก็บตกจาก Canadian Referee Manual

การวิเคราะพ์ของผู้ตัดสินเป็นสิ่งที่สำคัญยิ่งของอาชีพการเป็นผู้ตัดสินในกีฬาฟันดาบ ถามว่าผู้ตัดสินระดับโลกนั้นเขาใช้เทคนิคในการวิเคราะห์อย่างไรก่อนที่จะตัดสินให้แต้ม ซึ่งเรื่องนี้น่าจะดูคู่มือการตัดสินของแคนนาดาซึ่งน่าสนใจมาก ซึ่งต่อไปน่าจะสามารถนำมาปรับปรุงใช้กับของเราได้ไม่มากก็น้อย

1. อันดับแรก ผู้ตัดสินเมื่อสั่งหยุดยก จะต้องวิเคราะห์อย่างรวบรัดในการกระทำช่วงสุดท้ายของคู่แข่งขันทั้งสองฝ่าย โดยจะต้องคำนึงถึงการกระทำฟันดาบ (fencing actions) เท่านั้น การกระทำฟันดาบนั้นแตกต่างไปจากกิจกรรมของคู่แข่ง ซึ่ง FIE ได้กำหนดการกระทำฟันดาบไว้จำนวนไม่มากในคู่มือการตัดสิน เช่น การเข้าทำ การรับ การตอบ ฯลฯ นี่คือ การกระทำฟันดาบ แต่เนื่องจากการกระทำฟันดาบได้ถูกกำหนดความสำคัญไว้แตกต่างกัน ดังนั้นผู้ตัดสินจะต้องคำนึงถึงการกระทำที่นักดาบได้กระทำจริงแล้วสามารถนำไปสู่การตัดสินให้แต้มเท่านั้น

2. อันดับสอง ผู้ตัดสินจะต้องชี้ให้ช้ดว่าการกระทำฟันดาบที่ผู้เล่นกระทำนั้นคือการกระทำอะไร เช่น  (1) Point in Line (2) Attack (3) Riposte  (4) Counter Attack (5) Remise / Reprise / Redoublement

ในดาบเซเบอร์และฟอยล์สิ่งที่สำคัญที่สุดคือ กำหนดว่าฝ่ายใดเป็นผู้เข้าทำ หรือ การกระทำ Attack เพราะว่าผู้เข้าทำจะได้รับสิทธิในการพิจารณาก่อนว่าจะได้แต้มหากพบว่าไฟตัดสินแสดงทั้งสองข้าง  อย่างไรก็ตามการกำหนดว่าใครเป็นผู้เข้าทำนั้น ไม่สามารถพิจารณาได้จากการดูจากผู้แข่งขันฝ่ายใดฝ่ายหนึ่ง แต่จะต้องดูจากความสัมพันธ์ระหว่างกันระหว่างผู้เล่นทั้งสองฝ่าย ตัวอย่างเช่น  นาย ก. กำลังแข่งกับ นาย ข.   นาย ก. ลันจ์ในขณะที่ยืดแขนจนสุดก่อนที่ขาหน้าจะแตะพื้น จึงมีคำถามว่า นาย ก.กำลังทำอะไร ?   คำตอบก็คือ ยังไม่สามารถบอกได้เพราะมันมีได้หลายกรณี  เช่น กรณีที่ 1  ถ้านาย ข หยุดนิ่งไม่มีการเคลื่อนที่ และอยู่ในท่าจดดาบ อย่างนี้แน่ชัดเลยว่านาก ก. เป็นผู้เข้าทำ  กรณีที่ 2  แต่ถ้าก่อนที่นาย ก. จะเริ่มลันจ์ปรากฎว่านาย ข.ทำการลันจ์ และยืดแขนตรงก่อน อย่างนี้ถือว่านาย ก. กำลังโต้การเข้าทำ กรณีที่ 3 ถ้านาย ข. ไม่เคลื่อนที่ และอยู่นอกระยะลันจ์ของนาย ก  อย่างนี้เรียกว่านาย ก. ทำ Point in Line  ในตัวอย่างนี้การกระทำของนาย ก. สัมพันธ์กับนาย ข นั้นมีผลต่อการวิเคราะห์ของผู้ตัดสินได้ถึง 3 กรณี 

สิ่งที่สำคัญดังต่อไปนี้ใช้พิจารณาว่า การกระทำของนักดาบถือว่าเป็นผู้ได้รับสิทธิการเข้าทำหรือไม่ให้พิจารณาจาก

1. ดูให้ทันว่าใครเป็นผู้ริเริ่มการรุกซึ่งหมายถึงการที่ก้าวเข้าหาคู่แข่งโดยไม่หยุด แต่ถ้าคุณกำลังก้าวเข้าหาคู่แข่งแต่คู่แข่งของคุณขณะกำลังถอยกลับเดินหน้าแล้วทำให้คุณหยุดชงักอย่างนี้การรุกของคุณก็ถือว่าสิ้นสุดแล้ว 

2. นอกจากดูการรุกแล้ว ผู้เข้าทำจะต้องแสดงท่าทีว่ากำลังยืดแขนออกไปจากตัวโดยไม่มีท่าทีว่าจะดึงกลับ และดาบของเขากำลังคุกคามเป้าหมายอย่างต่อเนื่อง  

3. การเข้าทำถือว่าเข้าทำจบลงเมื่อ ถูกรับดาบ หรือ พลาดเป้า หรือ ลงดาบไม่ถึงเป้า หรือ เมื่อเท้าหน้าถึงพื้นเมื่อทำการลันจ์

4. ให้ดูการคุกคามเป้า ซึ่งหมายถึง อันดับแรก ให้สังเกตุจากระยะระหว่างนักดาบทั้งสอง โดยถ้าฝ่ายตรงข้ามของคุณอยู่ในระยะก้าวเท้าแล้วลันจ์ อย่างนี้ถือว่าคุณอยู่ในระยะที่พิจารณาได้ว่าสามารถรับสิทธิการเข้าทำเขาได้ แต่ถ้าฝ่ายตรงข้ามของคุณไม่อยู่ในระยะดังกล่าวแล้วคุณไม่ถือว่าได้รับสิทธิเข้าทำ อันดับสอง ปลายดาบของคุณจะต้องมีทิศทางตรงไปยังเป้าหมายในขณะที่คุณรุกไล่

ปัญหาที่ผู้ตัดสินควรระมัดระวังก็คือ ไม่ว่าการตัดสินในแต้มแรกหรือแต้มสุดท้าย ผู้ตัดสินต้องใช้ความระมัดระวังที่เท่ากัน ไม่ใช่ว่าในแต้มสุดท้ายแล้วผู้ตัดสินใช้ความระมัดระวังมากกว่าการตัดสินในแต้มแรกๆ (เพราะเรื่องนี้มีคนวิจารณ์มากในเรื่องนี้ว่าในแต้มสุดท้ายควรให้ความระมัดระวังให้มาก) และอีกปัญหาก็คือ การตัดสินให้ทั้งคู่เข้าทำพร้อมกัน ซึ่งเห็นบ่อยมาก แต่ถ้าหากผู้ตัดสินที่ให้นักดาบเข้าทำพร้อมกันเพื่อหลีกเลี่ยงการตัดสินที่มันควรจะเป็น ผู้ตัดสินชนิดนี้เป็นผู้ตัดสินที่ต่ำกว่ามาตรฐาน ผู้ตัดสินที่ดีเขาวิเคราะห์ให้ทั้งคู่เข้าทำพร้อมกันในกรณีที่เขาไม่สามารถบอกได้ว่าใครเป็นผู้เริ่มทำก่อน หรือ ไม่สามารถวิเคราะห์ได้ว่านักดาบทั้งคู่เข้าทำได้ถูกต้อง